اندیشمندان و صاحب‌نظران علم ارتباطات و روان‌شناسی و علوم رفتاری وقتی از مهارت‌های ارتباطی بحث می‌کنند، بر یک نکته اصلی تأکید می‌ورزند و آن این که برقراری ارتباطات انسانی علاوه بر این که باید دوسویه یا دوطرفه باشد، صمیمیت و حس عواطف گیرنده پیام و فرستنده پیام نیز باید به یکدیگر یا طرف مقابل منتقل شود تا در نتیجه آن، برقراری ارتباط، اثربخشی یا تأثیرگذاری لازم را داشته باشد یا طرفین ارتباط به تعامل یا هم‌افزایی و درواقع تفاهم و درک متقابل دست یابند و این مهم در صورتی میسر می‌شود که فرستنده و گیرنده پیام بتوانند اثربخشی یا تاثیرگذاری را با یکدیگر تقسیم کنند و در محاوره شفاهی یا ارتباطات رودررو یا چهره به چهره که آسان‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و متداول‌ترین نوع ارتباط است نتایج مورد انتظار را به دست آورند.
ارتباطات مجازی، ارتباط بدون حس و صمیمیت
یکی از معضلات یا پارازیت‌ها و موانعی که ارتباطات انسانی (شفاهی) را در زمان حاضر و زندگی ماشینی، مخدوش کرده و آن را مورد هجوم و تخریب قرار داده است و تا حدود زیادی رابطه شفاهی یا گفتگوی صمیمانه بین افراد جامعه را بویژه در جوامع توسعه‌یافته و همچنین در حال توسعه (گذار) کمرنگ ساخته و از رونق و رواج آن کاسته است، مسأله ارتباطات مجازی و استفاده از پیام‌های کوتاه یا اس‌ام‌اس‌هایی است که به طور خیلی خلاصه و موجز بین افراد جامعه مبادله می‌شود و طراوت روح واقعی یک ارتباط صمیمانه و عاطفی و احساسی را از بین برده است و ارتباط بدون حس و صمیمیت به وجود آورده است.
به عنوان مثال اگر مواردی مانند عرض تبریک، خوشآمدگویی و تسلیت و اعلام خبرهای خوشحال‌کننده که همیشه تجربیات قشنگ و خاطرات دلنشینی را از آنها داریم، در نظر بگیریم، مشاهده می‌کنیم که این موارد هر کدام یک ارتباط صمیمانه و دوسویه و به نوعی همزبانی و همدلی یا شریک شدن در شادی و غم یکدیگر است و عرض تسلیت شفاهی یا حضوری در کاهش آلام و غم‌ها و مصیبت شنونده نقش بسزایی دارد و عرض تبریک هم خوشحالی، شعف و شادابی پیام‌گیرنده را به طور مضاعف افزایش می‌دهد.
در نتیجه انسان‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند؛ ولی وقتی از طریق پیامک، این نوع ارتباطات به صورت خشک، بی‌روح و رسمی انجام می‌گیرد، شادابی و اثربخشی و نتیجه نهایی را ندارد، بنابراین روابط انسانی به نحو احسن و به صورت منطقی و اصولی صورت نمی‌پذیرد.
البته پیشرفت فناوری‌‌های جدید ارتباطی را باید به فال نیک گرفت؛ اما درخصوص استفاده از هریک از ابزارهای نوین ارتباطی باید از طرف مسؤولان و مراجع ذی‌ربط فرهنگ‌سازی لازم صورت بگیرد، از جمله در استفاده از S. M. S یا پیامک و متن های ارسالی از طریق شبکه های مجازی بیشتر از انتقال خبر یا موارد مشابه، استفاده بهینه به عمل آید.
در ایام نوروز میلیون ها پیامک یا متن هایی در شبکه های مجازی برای عرض تبریک به مناسبت سال نو در میان ایرانیان ارسال می شود؛ ولی آیا آثار و نتایج دلنشینی داشته و آیا دل‌ها و قلب‌ها را به هم نزدیک و لبخند و تبسم لازم را ایجاد کرده است؟
به هر حال مطمئن باشیم که ارتباط شفاهی حتی به وسیله تلفن‌های معمولی و ارتباط کتبی مانند ارسال کارت‌های تبریک، تسلیت، نامه و موارد مشابه نقش بسزایی در ایجاد درک، تفاهم، دوستی و صمیمیت بین مردم داشته و دارد. امید است از تلفن همراه و ارسال پیام توسط آن، یک بازنگری فکری و عملی در میان دارندگان این نوع تلفن‌ها صورت گیرد و روابط انسانی و شفاهی همچون گذشته با اصالت و صمیمیت خاص خود به منصه ظهور برسد و ارتباط انسانی بیش از این مقهور و تحت سیطره ماشینیزم قرار نگیرد و ارتباط بین افراد در جامعه به معنی واقعی کلمه دوسویه یا دوطرفه همراه با اثربخشی یا تاثیرگذاری و تاثیرپذیری به مرحله عمل درآید و انسان‌ها بیش از حال و گذشته به یکدیگر نزدیک شوند و نقاط و نکات مشترک و تشریک مساعی و انسجام اجتماعی میان آنها افزایش یابد.
نویسنده: دکتر هوشنگ عباس زاده (چهره ماندگار روابط عمومی ایران)
گردآوری شده توسط شبکه پذیرش آگهی