چندي پيش خبري با اين تيتر «آموزش يك هزار محیطبان در دانشگاه محیطزیست» روي خروجي رسانهها قرار گرفت، اما مرور لابه لاي سطرهاي متن اين خبر از چيز ديگري حكايت ميكرد كه شايد بتوان اسم آن را استمداد يواشكي گذاشت.
مي شود احتمال داد حس كنجكاوي شما هم گل كرده باشد كه ماجرا چيست؟ براي دريافت پاسخ راهي جز خواندن بقيه اين وجيزه(1) نداريد پس ادامه آن را باهم ميخوانيم.
در اين خبر به نقل از دكتر اصغر محمدي فاضل، رئيس دانشگاه محیطزیست اضافه شده بود تاكنون 350 نفر از اين يك هزار نفر، دورههاي آموزشي خود را به پايان رساندهاند.
نکته حائز اهميت اينكه دانشگاه محیطزیست گرچه در كرج مركز استان البرز مستقر است اما يك واحد آموزش عالي كشوري است، همانگونه كه دانشجويان اين دانشگاه از استانها، شهرستانها و شهرهاي مختلف پذيرفته شدهاند و البرز اين افتخار را دارد ميزبان دانشگاه محیطزیست كشور باشد. ناگفته نماند كه برخي همكاران گرانقدر اهل رسانه نیز در تنظيم اين خبر با درج عنوان «رئيس دانشگاه محیطزیست استان البرز» خبر را آورده اند که البته نه همه اما برخی مانند من بياطلاع را كمي تا قسمتي به اين اشتباه انداختند كه گويا اين دانشگاه مختص استان البرز است، در حالي كه تنها دانشگاه محیطزیست كشور با بيش از 4دهه سابقه فعاليت است.
دانشگاه محیطزیست وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، يك مركز آموزش عالي است كه در سال 51 در شهر كرج با نام آموزشكده محیطزیست تأسيس شد.
اين مركز در دورههاي كارداني و كارشناسي منابع طبيعي، تكنولوژي محیطزیست، آلودگي محیطزیست، بازيافت، عمران، آب و فاضلاب، بهرهوري، ايمني و بهداشت صنعتي، روابط عمومي، كتابداري و… از طريق كنكور سراسري و كنكور علمي، كاربردي دانشجو ميپذيرد.
در سال 84 نيز وزارت علوم، تحقيقات و فناوري با درخواست سازمان حفاظت محیطزیست درباره ايجاد پژوهشكده محیطزیست و توسعه پايدار موافقت كرد و اين پژوهشكده نيز در دانشگاه محیطزیست مستقر است.
هيأت دولت قبلی در سفر استاني دي ماه سال 89 به استان البرز مصوبه ارتقاي آموزشكده محیطزیست به دانشگاه محیطزیست را به تصويب رساند.
باري، رئيس دانشگاه محیطزیست در روزي كه استاندار البرز از بخشهاي مختلف اين دانشگاه بازديد ميكرد، خبر آموزش يك هزار محیطبان را با اهالي رسانه در ميان گذاشت و به تشريح فعاليتهاي اين دانشگاه در سطح ملي و بينالمللي پرداخت.
حال اگر بپرسيد پس ماجراي استمداد يواشكي چه شد، پاسخ اين است كه جان كلام دكتر محمدي فاضل آنجايي بود كه گفت: اين دانشگاه به عنوان عضوي از مجموعه دستگاههاي اجرايي، آموزشي و پژوهشي كشور با مشكلات عديده بخصوص كمبود منابع مالي و اعتباري روبه رو است كه در اين بازديد بخشي از اين مشكلات براي استاندار البرز بازگو شد.
حتم دارم ماجرا ديگر آشكار شده و نيازي به توضيح بيشتر درباره استمداد يواشكي نيست، با اين حال رئيس دانشگاه محیطزیست در ادامه ابراز اميدواري كرد: اينگونه بازديدها علاوه بر برطرف كردن بخشي از چالشها و مشكلات موجود، سبب افزايش فعاليت دانشگاه محیطزیست در استان البرز شود. گويا مضيقههاي مالي دانشگاه محیطزیست آنقدر جدي است كه چند روز بعد دكتر بهزاد سعيدپور معاون پژوهشي و فناوري اين دانشگاه نيز در جشنواره تقدير از پژوهشگران برتر دانشگاه محیطزیست ضمن برشمردن ظرفيتهاي آموزشي و پژوهشي اين دانشگاه البته به تلويح گفت: در اين راه مشكلات بودجهاي هم داريم كه گاهي روند پيشرفت ما را كند ميكند.
اكنون به نظر نميرسد لازم باشد راجع به اهميت حفظ محیطزیست حرفي بزنيم يا چيزي بنويسيم، چه اينكه محیطزیست آب، هوا، خاك، كوه، جنگل، دريا، كوير و هرآنچه براي زندگي انسان لازم است را شامل ميشود، تا جايي كه حتي نفس كشيدن هر يك از ما به سلامت محیطزیست وابسته است. از طرفي تأسيس دانشگاه نيز خود دليلي واضح و گويا از نقش غيرقابل انكار محیطزیست است، به عبارت سادهتر مقوله محیطزیست از چنان اهميتي برخوردار است كه بالاترين مرجع و مركز علمي يعني دانشگاه اختصاصي براي آن راهاندازي شده و البرز نيز اين شانس و البته شرايط و ظرفيتهايي را داشته كه ميزبان تك دانشگاه محیطزیست كشور باشد.
اطمينان داريم مسئولان و مديران البرز نيز با شناخت مزيتهاي قابل توجه اين دانشگاه براي استان از هيچ كمكي به اين مركز علمي و تحقيقاتي فروگذار نخواهند كرد، هرچند كسري منابع مالي آن بايد از محل اعتبارهاي دولتي و ملي تأمين شود. به هرحال باوجود گذشت بيش از 4 دهه از فعاليت دانشگاه محیطزیست مستقر در كرج، اكنون چنين به نظر ميرسد كه صداي استمداد به تعبير ما يواشكي رئيس و استمداد تلويحي معاون اين دانشگاه، آنگونه كه بايد و شايد شنيده نشده، گرچه ميتوانيم اميدوار باشيم بازديد چندي پيش استاندار البرز مايه خير و بركت براي اين دانشگاه باشد.
با اين همه به عنوان يك عضو از خانواده بزرگ رسانهاي البرز اميدوارم با بازنشر و تأكيد دوباره بر گفتههاي دكتر محمدي فاضل رئيس و دكتر سعيدپور معاون دانشگاه محیطزیست، در حد توان به شنيدن صداي آنان كمك
كرده باشم. اما نه، اين كافي نيست، مايلم به عنوان يك شهروند و يقين دارم بسياري ديگر از شهروندان، نه فقط البرزنشينان بلكه همه هموطناني كه در جاي جاي ايران پهناور اسلامي زندگي ميكنند دلشان ميخواهد مثل من نه يواشكي، بلكه با صداي بلند و حتي فرياد برآوريم كه براي زندگي به محیطزیست آن هم از نوع سالمش نياز داريم.
به راستي چه ميشود، آيا بازهم لازم است آن شعار تكراري و ملال آور كه اين محیطزیست فقط برای ما نيست و به نسلهاي آينده هم تعلق دارد را تكرار كنيم، مگر نه اين است كه اين دانشگاه قرار است براي زيست ما و آيندگان طرح و ايده علمي ارائه كند و مگر حفظ محیطزیست، حفظ هوا براي تنفس و حفظ آب و خاك براي ميسر شدن زندگي نيست؟
بديهي است اهميت محیطزیست آنقدر هست كه از ازل تا به ابد راجع به آن ميتوان گفت و نوشت، اما نميدانم چرا به ياد آن عبارت مشهور افتادم و باز هم نميدانم كه اين عبارت براي چه و به چه منظوري بيان شده، اما حس ميكنم آن عبارت به درد جمعبندي اين وجيزه محیطزیست ميخورد كه گفت: بودن يا نبودن مسأله اين است!
1ـ كلام مختصر و مفيد
سيدرضا جمشيدي